Hüyük Çileği İçin AB Tescil Süreci ve Önemi

Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı: “Yerel kültürün ve geleneksel üretim yöntemlerinin korunmasını sağlamak için coğrafi işaretli ürün sayımızı artırma çabasındayız.”

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ve ilgili kurumların yürüttüğü çalışmalar sonucunda Hüyük çileği, Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret tescili almıştır. Bu gelişme ile Türkiye’nin AB’den coğrafi işaret alan ürün sayısı 25’e yükselmiştir.

Bakan İbrahim Yumaklı, Hüyük çileğinin Türkiye’nin AB’den tescil alan 25. ürünü olduğunu belirtti. Son dönemlerde Türkiye’nin çeşitli lezzetlerinin art arda AB tescili aldığını vurgulayan Yumaklı, AB coğrafi işaret tescili için bekleyen 5 ürün ve başvuruda bulunan 57 ürün bulunduğunu ifade etti.

Yumaklı ayrıca, Türkiye’nin tarım ürünleri bakımından zengin bir potansiyele sahip olduğunu ve dünya genelinde seçkin bir yer edindiğini kaydederek bu zenginliğin korunması ve geliştirilmesi adına çalışmaların sürdüğünü bildirdi.

Yüksek kaliteli ve özgün yerel lezzetlerin AB coğrafi işaretleri ile uluslararası arenada tanınmasının önemine dikkat çeken Yumaklı, bu tescilin birçok avantaja sahip olduğunu ifade etti:

“Coğrafi işaretlerin Avrupa Birliği’nde tescil edilmesi, bu ürünlerin marka değerini artırıyor ve yerel ekonomiye büyük katkı sağlıyor. Tescilli ürünler, sahteciliğe karşı bir koruma oluştururken tüketicilerin kaliteli ürünler almasına olanak tanıyor. Ayrıca, bu işaretler yerel kültür ve geleneksel üretim yöntemlerinin korunmasına da yardımcı oluyor. Tescille korunan bilgiler ve beceriler nesilden nesile aktarılmakta; aynı zamanda bu ürünlerin tanıtımında ve turizminde de hareketlilik sağlanmaktadır. Geleneksel üretim yöntemlerinin korunması biyolojik çeşitliliği ve ekosistemleri desteklemektedir. Biz de coğrafi işaretli ürün sayımızı artırmaya yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

Yumaklı, Bakanlık olarak tarıma önemli destekler verdiklerini, bitkisel üretim ve hayvancılıkta yeni bir destekleme modelinin uygulamaya konulduğunu da hatırlattı. Bu yeni modelin üreticilere büyük katkılar sağlayacağını belirten Bakan Yumaklı, Hüyük çileğinin tescilinde emeği geçenlere teşekkür etti.

Coğrafi İşaret Nedir?

Coğrafi işaret, belirli bir niteliği veya özelliği ile o yerle veya bölgeyle özdeşleşen ürünü gösteren bir işarettir. Türkiye’de toplam 1632 coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tesciline sahip ürün bulunmaktadır. Bu ürünlerin yaklaşık yüzde 90’ı, tarım ve gıda ürünleri alanında yer almaktadır. Bu tesciller sadece Türkiye sınırları içinde geçerlidir; AB ülkelerinde koruma sağlamak için ise 1 Nisan 2024’te yayımlanacak olan (AB) 2024/1143 sayılı Avrupa Tüzüğü çerçevesinde Avrupa Komisyonuna başvuru yapılması gerekmektedir.

AB Tescili Alan Ürünler

Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret tescili alan 25 ürün aşağıda sıralanmıştır:

Antep Baklavası / Gaziantep Baklavası, Aydın İnciri, Malatya Kayısısı, Aydın Kestanesi, Milas Zeytinyağı, Bayramiç Beyazı, Taşköprü Sarımsağı, Giresun Tombul Fındığı, Antakya Künefesi, Suruç Narı, Çağlayancerit Cevizi, Gemlik Zeytini, Edremit Zeytinyağı, Milas Yağlı Zeytini, Ayaş Domatesi, Maraş Tarhanası, Edremit Körfezi Yeşil Çizik Zeytini, Ezine Peyniri, Safranbolu Safranı, Aydın Memecik Zeytinyağı, Araban Sarımsağı, Osmaniye Yer Fıstığı, Bingöl Balı, Bursa Şeftalisi, Hüyük Çileği.

AB coğrafi işaret tescili için şu anda Bursa Siyah İnciri / Bursa Siyahı, Söke Pamuğu, Kayseri Pastırması, Manisa Mesir Macunu ve Gaziantep Menengiç Kahvesi hakkında 3 aylık itiraz süresi sonrasında tescil beklenmektedir.

Ayrıca, başvuruda bekleyen 57 ürün aşağıdaki gibidir:

Antepfıstığı / Antep fıstığı, Kayseri Mantısı, Kayseri Sucuğu, Maraş Çöreği, Tonya Tereyağı, Bursa Kestane Şekeri, Aydın Memecik Zeytini, Kırkağaç Kavunu, Amasya Çiçek Bamyası, Hopa Hamsili Ekmeği, Erzurum Su Böreği, Rize Çayı, Fethiye Kaya İnciri, Antep Fıstık Ezmesi, Manisa Sultani Çekirdeksiz Üzümü, Kilis Zeytinyağı, Silifke Yoğurdu, Urla Sakız Enginarı, Isparta Gülyağı, Tarsus Sarıulak Zeytini, Hatay Kaytaz Böreği, İpsala Pirinci, Melli İnciri, Adana Şalgamı, Sinop Kestane Balı, Milas Çekişke Zeytini, Aydın Çam Fıstığı, Urfa Keten Köyneği Fıstığı, Antep Lahmacunu, Erzincan Tulum Peyniri, Oğuzeli Nar Ekşisi, Muğla Çam Balı, Antep Muskası, Denizli Kekiği, Erzurum Civil Peyniri, Afyon Sucuğu, Afyon Pastırması, Erzurum Küflü Civil Peyniri, Delice Doğal Kaynak Tuzu, Afyon Kaymağı, Afyon Manda Yoğurdu, Mut Zeytinyağı, Rakı, Kütahya Pazarlar Kirazı, Antep Bulguru, Tavas Yanık Koyun Yoğurdu, Geyve Ayvası, Tavas Baklavası, Taraklı Uğut Tatlısı, Buldan Kestanesi, Denizli Çalkarası Üzümü, Denizli Leblebisi, Kale Biberi, Polatlı Soğanı, Beypazarı Kurusu, Ayvalık Zeytinyağı, Bilecik Şerbetçiotu.