Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar’dan Toprak Bayramı Mesajı: Topraklarımızı Korumanın Önemi
ANKARA – 16.06.2024 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Toprak Bayramı sebebiyle bir basın açıklaması yaptı. Bayraktar, "Topraklarımızı korumak, gelecek nesillerimize bırakabileceğimiz en değerli mirasımızdır" dedi.
Bayraktar açıklamasında, "Yüzyıllar boyunca oluşan toprak, yalnızca çiftçilerimiz için değil, tüm insanlık için ve özellikle geleceğimiz açısından paha biçilmez bir hazinedir. Bu bilinçle 7’den 70’e herkesin toprak koruma konusunda çaba göstermesi gerekmektedir. Toprak, gezegenimizin canlı derisi olarak birçok canlıya yaşam alanı sunmakta ve çiftçilerimizin geçimini sağladığı ekmek kapısıdır" ifadelerine yer verdi.
Türkiye’de toprağın önemine dikkat çekmek amacıyla, 11 Haziran 1945’te ‘Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’ kabul edilmiştir. Bu kanun, topraksız çiftçilerin aileleriyle birlikte geçimlerini sağlamalarına yardımcı olmak ve daha fazla toprak edinmelerini teşvik etmek için oluşturulmuştur. Aynı yıl içinde çıkarılan 4760 sayılı ‘Toprak Bayramı Kanunu’ ile her yıl çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’nun kabul edildiği tarihten sonraki ilk pazar günü Toprak Bayramı kutlanmaktadır.
Toprağın önemli bir kaynak olduğuna dikkat çeken Bayraktar, “Hayatın temel kaynaklarından biri olan toprak üzerindeki baskılar, nüfus artışı, yanlış kullanım ve bilinçsiz sanayileşme gibi etkenlerle artış göstermektedir. Ülkemiz açısından bakacak olursak, en büyük zenginliğimiz olan topraklarımızı yeteri kadar koruduğumuzu maalesef söyleyemem” dedi.
“Son 20 yılda 2,6 milyon hektar tarım arazisi kaybettik”
Bayraktar, ülkemizde tarım arazilerinin her yıl azaldığını, kırsalda genç nüfusun düştüğünü ve maliyetlerin yüksekliği nedeniyle çiftçilerin üretim yapmakta isteksizleştiğini belirtti. Türkiye’nin 78,35 milyon hektar yüzölçümüne sahip olduğunu, uzun ömürlü bitkilerle birlikte toplam arazi miktarının son 20 yılda 26,6 milyon hektardan 23,9 milyon hektara gerilediğini bildirdi. Bu süreçte ülke genelinde 2,6 milyon hektar tarım arazisi kaybı yaşandı.
Türkiye’de en fazla tarım arazisine sahip iller arasında yer alan Konya, Ankara, Şanlıurfa ve Sivas’ta son 10 yılda tarım arazisi 1,8 milyon dekar azalmıştır. Söz konusu illerdeki azalma oranları Şanlıurfa’da yüzde 7,9, Ankara’da yüzde 3,5, Sivas’ta yüzde 1,8 ve Konya’da yüzde 1,4 olmuştur.
Son yıllarda atıl tarım arazilerinin yeniden üretime kazandırılması ve tarım arazilerinin korunması adına birçok çalışma yapılmakta ve kanunlar çıkarılmaktadır. Atıl tarım arazilerinin üretime kazandırılması, miras yoluyla arazilerin bölünmesinin engellenmesi gibi uygulamalarla birlikte, 2019 yılında 23 milyon 99 bin hektar olan toplam işlenen tarım alanı, 2023 yılında yüzde 3,6 oranında artarak 23 milyon 942 bin hektara ulaşmıştır.
“Kişi başına düşen arazi, artan nüfusla birlikte azalıyor”
Yapılan araştırmalara göre, tarımsal üretim yapılan araziler arttığı halde, bu artış hızla büyüyen nüfus karşısında yetersiz kalmaktadır. Artan nüfusla birlikte kişi başına düşen arazi miktarı da azalmaktadır. İstatistiklere göre, 2010 yılında kişi başına düşen 3,3 dekar arazi, 2015’te 3 dekara, günümüzde ise 2,8 dekara gerilemiştir. Bu nedenle tarım arazilerinin gereksiz yere kullanılmasına kesinlikle izin verilmemelidir.
Verimli tarım arazilerinin imara açılmasına asla müsaade edilmemeli, bu arazilerin üzerine sanayi, şehirler kurulmasına izin verilmemelidir. Tarımsal sulamada istenilen seviyeye ulaşılamaması, arazilerin parçalanması ve hisseli olması gibi durumlar, verimli arazilerin kullanımını da engellemektedir.
Tarım, ülkemizin en stratejik sektörlerinden biri olup, tarım arazilerinin korunması, gıda güvenliği açısından büyük bir öneme sahiptir.
“Tarım arazilerinin hobi bahçeleri ile bölünmesine izin verilmemelidir”
Bayraktar, çiftçilerin yüksek maliyetler ve çözüm bekleyen sorunlarla mücadele etmeye devam ettiğini belirterek, son dönemlerde tarım arazilerine kurulan hobi bahçelerinin bu durumları daha da kötüleştirdiğini ifade etti. Çiftçilerin geçim kaynağı olan topraklarının, hobi bahçelerine harcanamaz bir sermaye olmadığını vurguladı.
Büyükşehirlerde, verimli tarım arazilerinin kooperatifleşme ile hobi bahçelerine dönüştürülmesi, tarım arazilerinin bölünmesi sorununu artırmaktadır. Arazilerin küçük parseller halinde hobi bahçelerine dönüştürülmesi ve bu alanlarda yapılan uygunsuz yapılaşmaların, tarım topraklarına zarar verdiğine dikkat çekti.
Tarım arazilerinin büyüklüğü ve bütünlüğü, tarımsal üretimde verimlilik için oldukça önemlidir. Herhangi bir sebeple tarım arazilerinin bölünmesi ve hobi bahçeleriyle yapılaşma oluşturulması doğru değildir. Tarım arazilerinin parçalanması, Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu kapsamında yasak olmasına rağmen, hobi bahçelerinin artışı denetimlerin yetersizliğini ortaya koymaktadır.
Bayraktar, bereketli toprakların kıymetinin bilindiği ve toprak yöneticilerine saygı gösterildiği günlerin bir an önce gelmesini dileyerek, Toprak Bayramı’nı kutladı. Bu yılki Toprak Bayramı’nın Kurban Bayramı ile aynı güne denk geldiğini belirterek, başta çiftçiler olmak üzere tüm vatandaşların bayramını kutladı ve birlik beraberliğin sürdüğü bir bayram geçirmelerini temenni etti.
Kaynak: Türkiye Ziraat Odaları Birliği
Kemal Çelik, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği bölümünden mezun oldu ve tarımda makineleşme üzerine uzmanlaştı. Antalya’da çeşitli tarım makineleri firmalarında çalışarak, çiftçilerin makine kullanımını optimize etmeye yönelik projeler geliştirdi. İlerleyen yıllarda, tarımsal otomasyon ve akıllı tarım teknolojileri üzerine çalışmalar yapmayı planlamaktadır.