Bitkisel Üretimde Yeni Destekleme Modeli Uygulamaları Başladı

Uzun süredir tarım sektörü temsilcileri tarafından talep edilen ve üzerinde çalışılan yeni destekleme modeli nihayet kamuoyuyla paylaşıldı. “2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı”, resmi gazetede yayımlandı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bu modelin tarımda yeni bir dönemin başlangıcını temsil ettiğini belirtti.

Yumaklı, bitkisel üretimde birçok yenilik içeren bu destekleme modelinin uygulamaya alındığını vurgulayarak, artık çiftçilerin üretime karar vermeden önce hangi havzada hangi ürüne ne kadar destek alacaklarını bileceğini ifade etti. Bu uygulama, çiftçilerin planlı üretime yönlendirilmesine ve plansız üretimle ilgili olumsuzlukların önüne geçilmesine yardımcı olacak.

Verim ve Kaliteyi Artırma Hedefi

Tarım ve Orman Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Kararı ile tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak, verim ve kalitenin artırılmasını desteklemek, çevre dostu yaklaşımlar benimsemek ve uygulanan politikaların etkinliğini artırmak gibi hedefler belirliyor. Ayrıca, ülke ihtiyaçlarının yerli üretimle karşılanabilmesi için kayıtların güncel tutulması ve üreticilerin maliyet artışlarına karşı korunması amaçlanıyor.

Bu hedefler doğrultusunda, önceki yıllarda uygulanan destekleme programları yeniden yapılandırılarak, 2025-2027 yıllarını kapsayan yeni bir üç yıllık destekleme programı oluşturuldu. Tarımsal destekler, ilk kez üretim döneminden önce açıklandı. Destekler sadeleştirildi ve etkinliği artırıldı. Gelecek yılların planlaması için destek kararları üç yıllık olarak belirlendi ve her yıl yeniden değerlendirilecek.

Temel Destekler

Ürünler, üretim maliyetine göre kategorilere ayrıldı ve her kategori için destek katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için bu destek katsayısı dekarda 244 lira olarak belirlendi. Temel destekle, mazot maliyetinin yüzde 50’si ve gübre maliyetinin yüzde 25’i karşılanacak. Arpa ve buğday gibi ürünler için destek miktarı dekara 317,2 lira, ayçiçeği ve fındık gibi ürünler için ise dekara 366 lira, pamuk ve çeltik için ise dekara 549 lira olacak.

Planlı Üretim Desteği

Arpa, aspir, ayçiçeği, buğday, kolza ve benzeri ürünler, Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından planlı üretim kapsamına alındı. Bu ürünleri üreten çiftçilere temel desteğe ilave destek ödemeleri yapılacak. Planlı üretim sağlayanların mazot ve gübre maliyetleri daha yüksek oranda karşılanacak. Ayrıca, yeraltı su sıkıntısı tespit edilen havzalarda bu ürünleri üreten çiftçilere ek destek verilecek.

Üretimi Geliştirme Desteği

Verim ve kaliteyi artırmak amacıyla sertifikalı tohum ve fidan, organik tarım gibi uygulamalara destekler verilmeye devam edecek. 2025 yılı için örtü altı destekleri dekar başına 3 bin 825 lira, açıkta destekler ise 1305 lira olarak belirlenmiştir. Ayrıca çiftlik verileri için katılım primi desteği 1500 liraya çıkarıldı.

Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği de yüzde 104 oranında artırılarak 294 bin liraya çıkarıldı. 2025-2027 dönemine ait destekleme programının bazı bölümleri 1 Ocak 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek.

18 Üründe Fark Ödemesi Desteği

Yeni modelle birlikte, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek 18 ürün için fark ödemesi desteği sağlanacak. Destek alacak ürünler arasında buğday, arpa, çavdar, nohut ve çay gibi ürünler yer alıyor.

Mazot ve Gübre Desteği Temel Desteğe Dönüştü

Yeni kararla birlikte 2025 yılı üretim yılı itibarıyla mazot ve gübre desteği verilmemeye başlayacak. Bunun yerine, temel destek, planlı üretim desteği ve üretimi geliştirme adı altında destekler sağlanacak.

Yeni Modelin Temel Noktaları

– İlk defa bitkisel üretim destekleri 3 yıllık açıklandı.

– Destek ödemeleri üretim döneminden önce belirlendi.

– Destek kalemleri sadeleştirildi.

– ÇKS’ye kayıtlı tüm üreticiler destek alacak.

– Stratejik ürünlere ek destek verilecek.

– Su sıkıntısı olan bölgelerde ilave destek sağlanacak.

– Kamu kuruluşlarınca geliştirilen milli tohumla üretim yapanlara ek destek verilecek.

– Destek tutarları her yıl girdi maliyetlerine göre güncellenecek.

Çiftçi Temsilcileri Yeni Modeli Tartışıyor

Tarsus Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Veyis Avcı, mevcut desteklerin yetersiz olduğunu ve yıllardır artırılmadığını belirtti. Adana Ticaret Borsası Meclis Başkanı Osman Bağış, yeni düzenlemenin memnuniyet verici olduğunu söyleyerek, kırsal alanlarda yaşam kalitesini artıracak çalışmalar yapılmasının önemine dikkat çekti. Ancak, yetersiz desteklerin olduğu konusunda endişelerini dile getiren Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Hikmet İpar, çiftçilerin belirsizlikler yaşadığını ifade etti. Diğer çiftçi temsilcileri de önemli ürünlerde destek artışlarının sağlanmasını beklediklerini belirtti.